Waarom het beter is om je boodschappen niet met een bankpas te betalen, volgens experts
In een tijd waarin technologische vooruitgang snel gaat, veranderen ook onze dagelijkse gewoontes mee. Een simpele handeling zoals betalen in de supermarkt heeft vaak meer invloed op ons bestedingsgedrag dan we denken. Onderzoek laat zien dat de manier waarop we betalen kan bepalen hoeveel we uiteindelijk uitgeven. Voor veel mensen is het gebruik van een bankkaart bij de kassa intussen de normaalste zaak van de wereld. Maar heeft die ogenschijnlijk onschuldige routine gevolgen voor ons uitgavenpatroon?
Hoe betaalmethode je bestedingen kan veranderen
Een recente meta-analyse, gepubliceerd in Le Journal of Retailing in 2024, geeft interessante inzichten. Onderzoekers, merendeels van Australische origine, bekeken 71 studies uit 17 verschillende landen, met gegevens van ongeveer 11.000 deelnemers. De studie stelt dat contactloze of gedigitaliseerde betalingen zonder contant geld leiden tot hogere uitgaven dan betalingen in contanten. De auteurs omschrijven het effect als “zwak” maar “significant”.
Deze uitkomst hangt samen met wat experts het “contantloos effect” noemen. Hoewel de toename in uitgaven klein is, is de statistische significantie opvallend. Het gemak van betalen zonder fysiek geld overhandigen lijkt er toe te leiden dat consumenten mogelijk minder bewust zijn van wat ze uitgeven.
Wat experts zeggen over betaalgedrag
Richard Whittle, econoom aan de Salford Business School, zegt dat het gemak van betalen met kaart consumenten kan aanzetten tot onbezonnen aankopen. Hij merkt op: “Het gemak van betalen met kaart kan consumenten ertoe brengen te besteden zonder na te denken en spullen te kopen die ze niet echt nodig hebben.”
Stuart Mills, universitair docent economie aan de Universiteit van Leeds, voegt daar aan toe dat contant geld directe en zichtbare terugkoppeling geeft: “Contant geld geeft een onmiddellijke en zichtbare terugkoppeling over wat men uitgeeft.” Die tastbare ervaring werkt als een psychologische rem, die bij digitale betalingen mogelijk minder sterk is.
Waar dit onderzoek wordt besproken en wat het publiek eraan heeft
De bevindingen zijn niet alleen relevant voor wetenschappers; ze bieden ook bruikbare inzichten voor consumenten, professionals en beleidsmakers. Platforms als L’Internaute en de BBC brachten publiciteit rond de studie, en de onderzoekers hopen dat hun inzichten bij een groter publiek aankomen en aanzetten tot nadenken over betaalmethoden.
In supermarkten, waar bankkaarten vaak de voorkeur hebben bij de kassa, nodigt deze informatie uit tot zelfreflectie. De onderzoekers vragen zich af of mensen zelf verschil merken in hun bestedingspatroon aan de kassa en moedigen lezers aan hun ervaringen en meningen te delen.
Hoewel het “contantloos effect” misschien klein genoemd wordt, onderstreept de studie het belang van bewust kiezen van betaalmethode. In een steeds verder gedigitaliseerde wereld is het verstandig om je bewust te blijven van hoe deze technologieën je uitgaven kunnen beïnvloeden. Die kennis kan mensen helpen beter geïnformeerde beslissingen te nemen en hun uitgaven onder controle te houden, ook in het dagelijkse leven.